(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است) فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده ۱ مقدمه. ۲ فصل اول: کلیات تحقیق ۱ـ۱ـ بیان مسأله. ۳ ۱ـ۲ـ اهداف تحقیق ۶ ۱ـ۲ـ۱ـ هدف کلی. ۶ ۱ـ۲ـ۲ـ اهداف جزئی تحقیق. ۶ ۱ـ۳ـ اهمیت و ضرورت تحقیق ۶ ۱ـ۴ ـ قلمرو زمانی و مکانی تحقیق ۸ فصل دوم: بررسی پیشینه و تدوین مبانی نظری ۲ـ۱ـ چارچوب تئوریک. ۹ ۲ـ۱ـ۱ـ بررسی برخی از نظریات اساسی درباره اصلاحات ارضی ۹ ۲ـ۱ـ۱ـ۱ـ دیدگاه ساختی ـ کارکردی ۱۱ ۲ـ۱ـ۱ـ۲ـ نظریه کارل مارکس. ۱۳ ۲ـ۱ـ۱ـ۳ـ نظریه طبقاتی مارکس. ۱۵ ۲ـ۱ـ۱ـ۴ـ نظریه سومبارت ۱۶ ۲ـ۱ـ۱ـ۵ـ نظریه راجرز. ۱۷ ۲ـ۱ـ۱ـ۶ـ مفهومشناسی کنش ارتباطی. ۱۷ ۲ـ۱ـ۱ـ۷ـ نظریه ماکس وبر. ۱۹ ۲ـ۱ـ۱ـ۸ـ نظریات مشارکت و توسعه. ۲۰ ۲ـ۱ـ۱ـ۹ـ نظریات مربوط به توسعه پایدار. ۲۱ ۲ـ۱ـ۱ـ۱۰ـ نظریه حزب توده در مورد اصلاحات ارضی ۲۴ ۲ـ۲ـ مبانی نظری ۲۶ ۲ـ۲ـ۱ـ پیشینه اصلاحات ارضی در جهان ۲۶ ۲ـ۲ـ۲ـ مالکیت زمین و اجارهداری پیش از اصلاحات ارضی در ایران. ۲۸ ۲ـ۲ـ۳ـ سه مرحلهی اصلاحات ارضی ۳۰ ۲ـ۲ـ۴ـ دادن غرامت در طرح اصلاحات ارضی ۳۱ ۲ـ۲ـ۵ـ مالکیت پس از اصلاحات ارضی. ۳۴ ۲ـ۲ـ۶ـ اصلاحات ارضی و سرمایهداری. ۳۵ ۲ـ۲ـ۷ـ توسعه همهجانبه روستایی ۳۶ ۲ـ۳ـ پیشینه مطالعاتی موضوع. ۳۷ ۲ـ۳ـ۱ـ پیشینه مطالعاتی در ایران ۳۷ ۲ـ۳ـ۲ـ پیشینه مطالعاتی در خارج از کشور ۳۹ ۲ـ۴ـ فرضیات تحقیق. ۴۰ ۲ـ۵ـ مدل تحلیلی تحقیق ۴۱ ۲ـ۶ـ متغیرهای تحقیق و تعریف عملیاتی آنها ۴۱ ۲ـ۷ـ تعاریف نظری مفاهیم. ۴۲ فصل سوم: روششناسی تحقیق ۳ـ۱ـ روش تحقیق. ۴۵ ۳ـ۲ـ جامعه آماری و شیوه نمونهگیری ۴۶ ۳ـ۳ـ روش گردآوری اطلاعات. ۴۷ ۳ـ۴ـ ابزار گردآوری اطلاعات. ۴۷ ۳ـ۵ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ۴۷ ۳ـ۶ـ اعتبار و روایی ابزار اندازهگیری. ۴۸ ۳ـ۷ـ پایایی ابزار اندازهگیری. ۴۸ فصل چهارم: یافتههای تحقیق ۴ـ۱ـ مقدمه. ۵۰ ۴ـ۲ـ یافتههای توصیفی ۵۱ ۴ـ۳ـ آمار استنباطی ۵۸ فصل پنجم: نتیجهگیری، بحث و ارائه پیشنهادهای تحقیق ۵ـ۱ـ مقدمه. ۶۵ ۵ـ۲ـ نتیجهگیری ۶۹ ۵ـ۳ـ پیشنهادات. ۷۶ ۵ـ۳ـ۱ـ پیشنهادات پژوهشی. ۷۶ ۵ـ۳ـ۲ـ محدودیتهای تحقیق ۷۷ منابع و مآخذ. ۷۸ ضمایم و پیوستهای پژوهش: پرسشنامه پرسشنامه 80 چکیده موضوع پژوهش حاضر بررسی تأثیرات اجتماعی ـ اقتصادی اصلاحات ارضی میباشد که روستاهای بخش مرکزی اردبیل، دهستان کلخوران جهت مطالعه موردی بهعنوان جامعه آماری انتخاب شده است. در این مطالعه بررسی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی اصلاحات ارضی در بخش مرکزی شهرستان اردبیل بهعنوان هدف کلی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش، از نوع روش پیمایشی میباشد. بهدنبال دستیابی به این اهداف، بررسی تأثیرات اقتصادی اصلاحات ارضی در روستا و بررسی تأثیرات اجتماعی اصلاحات ارضی در روستا اهداف فرعی این پژوهش میباشد. با توجه به تئوریهای موجود علاوه بر متغیرهای پیشینهای عواملی چون نوع مالکیت، اعتماد اجتماعی، رفاه اجتماعی و سبک زندگی از متغیرهای مهم و تأثیرگذار در اصلاحات ارضی میباشند. هر کدام از افراد ساکن روستاهای تابعه دهستان کلخوران بخش مرکزی اردبیل بهعنوان جامعه آماری میباشد. با بهره گرفتن از روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند تعداد نمونه جامعه آماری ۱۳۰ نفر برآورد شده است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یکطرفه نشان میدهد که میزان تأثیرات اجتماعی، اقتصادی اصلاحات ارضی برحسب پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متفاوت است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان میدهد که بین تغییر در نوع مالکیت روستائیان میزان اعتماد اجتماعی، میزان مشارکت اجتماعی روستائیان و تغییر در میزان دسترسی به امکانات رفاهی روستائیان و اصلاحات ارضی رابطه آماری معنیداری وجود دارد. واژگان کلیدی: اصلاحات ارضی ـ مشارکت اجتماعی ـ اعتماد اجتماعی ـ دسترسی به امکانات مقدمه درباره اصلاحات ارضی، صاحبنظران موافق مقتضیات جامعه خود و از دید رشتههای تخصصی خویش و بهواسطه وجود جنبهه ای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن نظریات متفاوت و غالباً متناقضی ابراز داشته اند. این ابهام و تناقض و تا حدی عقبافتادگی علمی که در زمینه مطالعه اصلاحات ارضی وجود دارد تا اندازهای نیز ناشی از آنست که موضوع آن در هیچیک از علوم اجتماعی پایگاه تخصصی خاصی تاکنون نداشته است، به بیان دیگر، اصلاحات ارضی در قلمرو ارضی علوم اجتماعی فاقد مالکیت خصوصی بوده است. در نظر افراد مختلف، اصلاحات ارضی معانی متفاوت دارد. برخی از مردم اصلاحات ارضی را بهمعنای تملک زمینهائیکه در گذشته از آن محروم بودهاند میدانند، بعضی دیگر اصلاحات ارضی را بهمعنای مجموعه برنامههائی که برای حل مسائل زمینداری بهکار میرود تعریف کرده اند. عدهای اصلاحات ارضی را وسیلهای برای مداخله دولت در حقوق مالکیت خصوصی افراد پنداشتهاند و معتقدند که هدف اساسی اصلاحات ارضی تغییر ترکیب طبقاتی جامعه و از بین بردن قدرت و نفوذ طبقه عمده مالکان و ایجاد ثبات سیاسی است. برخی از دانشمندان معنای وسیعی برای اصلاح ارضی قائل میشوند و آنرا شامل کلیه فعالیتهای لازم برای توسعه کشاورزی، افزایش بازده محصولات و بهبود زندگی روستائیان میدانند و سرانجام در نظر اکثر مردم مراد از اصلاحات ارضی تقسیم اراضی مزروعی بین کشاورزان است، بر روی هم، اصلاحات ارضی میتواند همه معانی مذکور را دربر گیرد. از نظر جامعهشناسی اصلاحات ارضی یک تغییر اساسی در نهادهای جامعه است زیرا در جوامع کشاورزی نهاد مالکیت ارضی تنها به قلمرو مناسبات اقتصادی و بهرهبرداری از زمین منحصر نمیشود بلکه روابط قدرت و مناسبات اجتماعی افراد را نیز دربر دارد. از اینرو اصلاحات ارضی را میتوان بهعنوان یک نهضت اجتماعی که هدف آن تغییر روابط زمینداری به نفع کشاورزان است تعریف کرد. بدیهی است تغییر روابط زمینداری متضمن تغییرات اساسی از جمله تقسیم اراضی بزرگ، بهبود روابط اجتماعی در زمینه بهرهبرداری کشاورزی و تغییر روابط قدرت و ترکیب طبقاتی جامعه است. ۱ـ۱ـ بیان مسأله زمین از گذشتههای بسیار دور مهمترین و حیاتیترین منبع اقتصادی مردم و حکومتها در ایران بوده است. هرچند که بازرگانی و تولید نیز پیوسته در شهرها و بازارهای ایران در جریان بوده، ولی از نظر وسعت و شمول، هیچگاه در مقام مقایسه با اقتصاد زراعی و درآمد حاصل از کشاورزی قرار نداشته است (هاشمی، ۱۳۸۰: ۳۵). فروپاشی نظامهای فئودالی و اربابی اتفاقی بود که دیر یا زود در تمامی جهان بهوقوع میپیوست. چنانچه از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۶۳ در ۳۰ کشور جهان اصلاحات ارضی صورت گرفت (احرار، بیتا، ۷۱) دوران طولانی حاکمیت نظام ارباب و رعیتی در شرایطی دوام داشت که هیچگونه تغییر و تحرکی در نظام فکری، شیوههای اطلاعرسانی، ابزار تولید و حمل و نقل و نیازهای دهقانان متصور نبود. روستایی در محیط بسته روستا اسیر سرنوشتی بود که دیگران برای او رقم میزدند. قدرت ارباب که پشتوانه حکومت مرکزی را با خود داشت امکان هرگونه دگراندیشی را از دهقان سلب میکرد (آشوری، ۱۳۷۶: ۳۲). اصلاحات ارضی با مجموعهی پیچیدهای از علتها و پیامدها، نقطه پایانی بود بر نظام دیرپای اربابی که ساختار اجتماعی، فرهنگی، تولیدی و مدیریتی و نهایتاً شکل کالبدی روستا را تحت تأثیر قرار داد. مطلب دیگری از سایت : مقاله حقوقی درباره قوانین راجع به اموال منظور از اصلاحات ارضی، تغییری است که دولت در بنیانهای کشاورزی انجام میدهد. بنیانهای کشاورزی عبارتاند از: (مجموعه روابط اجتماعی ـ حقوقی موجود میان مردم درباره تقسیم زمین، مشخصات ویژه مؤسسات کشاورزی بزرگی، کوچکی و. و درجه استقبال مؤسسات کشاورزی (علیبابایی ۱۳۶۹: ۴۹). اصلاحات ارضی در ایران با حکم شاه آغاز و در سه مرحله اجرا شد. هدف این اصلاحات، انتقال مالکیت زمین به کشاورزان بود. اصلاحات ارضی با تصویب قانون اصلاحات ارضی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۴۰ آغاز شد و با رفراندوم ۶ بهمن ۱۳۴۱ به مرحله اجرا درآمد. اصلاحات ارضی در سه مرحله انجام شد: در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک ده ششدانگ یا ششدانگ زمین در چند ده مختلف نداشته باشد. دولت زمینهای مازاد بزرگ مالکان را خریداری و بخشهایی که دارای زارعان صاحب نسق بودند را بهصورت اقساطی به آنها فروخته و زمینهای بلاکشت باقیمانده تحت عنوان اراضی دولتی در اختیار دولت قرار میگرفت. با فروش سهام کارخانجات دولتی ترتیب بازپرداخت بهای زمینها به مالکان فراهم گردید. در مرحله دوم صاحبان زمینهای استیجاری میباید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره بپردازند و یا براساس قراردادهای اجاره زمینها را به زارعان بفروشند. بهعبارت دیگر مالکان موظف شدند که یا ملک کشاورزی خود را برای سی سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند و یا آن را با توافق بدانها بفروشند. بدین ترتیب حداکثر مالکیت زمینها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز براساس درآمد آن زمین به اجاره درازمدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار گردید. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند. در مرحله سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند براساس قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر مصوب ۱۳۴۷ ملزم شدند یا زمین خود را به زارعان بفروشند؛ یا با رضایت مالک و زارع به نسبت بهره مالکانه یا عرف محل آن را با یکدیگر تقسیم کنند. از نظر جامعهشناسی اصلاحات ارضی یک تغییر اساسی در نهادهای جامعه است زیرا در جوامع کشاورزی نهاد مالکیت ارضی تنها به قلمرو مناسبات اقتصادی و بهرهبرداری از زمین منحصر نمیشود بلکه روابط قدرت و مناسبات اجتماعی افراد را نیز دربر دارد. از اینرو اصلاحات ارضی را میتوان بهعنوان یک نهضت اجتماعی که هدف آن تغییر روابط زمینداری به نفع کشاورزان است تعریف کرد. بدیهی است تغییر روابط زمینداری متضمن تغییرات اساسی از جمله تقسیم اراضی بزرگ، بهبود روابط اجتماعی در زمینه بهرهبرداری کشاورزی و تغییر روابط قدرت و ترکیب طبقاتی جامعه است. شهرستان اردبیل بهعنوان یکی از قطبهای سطح متوسط کشاورزی بهدنبال اجرای اصلاحات ارضی و بههم خوردن سیستم مالکیت زمینهای کشاورزی و نظام ارباب ـ رعیتی، از یک سو با گرفتن زمینها از اربابان، بسیاری روستاییان به جهت عدم مشمول بودن قانون اصلاحات ارضی و نداشتن قرارداد رسمی سهمبری نبسته بیکار و روز به روز فقیرتر شدند و
پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی (M. A) گرایش: پژوهش عنوان: بررسی تأثیرات اجتماعی ـ اقتصادی اصلاحات ارضی (مطالعه ...