شکل ۲۴- Passalora circumscissa 74 شکل ۲۵- Passalora cousiniae 75 شکل ۲۶- Passalora dubia 76 شکل ۲۷- Passalora graminis 77 شکل ۲۸- Passalora microsora 78 شکل ۲۹- Passalora personata 80 شکل ۳۰- Passalora phaeopappi 81 شکل ۳۱- Passalora punctum 82 شکل ۳۲- Passalora rosae 83 شکل ۳۳- Passalora rosicola 84 شکل ۳۴- Passalora ziziphi 85 شکل ۳۵- Pseudocercospora abelmoschi 87 شکل ۳۶- Pseudocercospora atromarginalis 88 شکل ۳۷- Pseudocercospora cruenta 89 شکل ۳۸- Pseudocercospora danaicola 91 شکل ۳۹- Pseudocercospora griseola 92 شکل ۴۰- Pseudocercospora heteromalla 93 شکل ۴۱- Pseudocercospora jujubae 94 شکل ۴۲- Pseudocercospora kaki 96 شکل ۴۳- Pseudocercospora neriella 97 شکل ۴۴- Pseudocercospora paraguayensis 98 شکل ۴۵- Pseudocercospora punicae 100 شکل ۴۶- Pseudocercospora rubi 101 شکل ۴۷- Pseudocercospora salicina 102 شکل ۴۸- Pseudocercospora salvadorae 103 شکل ۴۹- Pseudocercospora sphaerellae-eugeniae 104 شکل ۵۰- Pseudocercospora vitis 106 شکل ۵۱- Ramularia anchusae 107 شکل ۵۲- Ramularia brunnea 108 شکل ۵۳- Ramularia cynarae 109 شکل ۵۴- Ramularia geranii var. geranii 110 شکل ۵۵- Ramularia grevilleana var. grevilleana 112 شکل ۵۶- Ramularia heraclei 113 شکل ۵۷- Ramularia inaequalis 114 شکل ۵۸- Ramularia lamii var. lamii 116 شکل ۵۹- Ramularia macularis 117 شکل ۶۰- Ramularia pratensis var. pratensis 118 شکل ۶۱- Ramularia rhabdospora 119 شکل ۶۲- Ramularia rubella 120 شکل ۶۳- Ramularia rumicis 121 شکل ۶۴- Ramularia sambucina 122 شکل ۶۵- Ramularia simplex 123 شکل ۶۶- Ramularia uredinicola 124 شکل ۶۷- Ramularia urticae 125 شکل ۶۸- Ramulariopsis gossypii 127 شکل ۶۹- Scolecostigmina confluens 129 شکل ۷۰- Sirosporium celtidis 131 چکیده قارچ­های سرکوسپوروئید شامل جنس Cercospora و جنس­های مشابه با آن هستند که مولد لکه برگی روی طیف وسیعی از محصولات اقتصادی می­باشند. اغلب گونه­های جنس Cercospora قادر به تولید فیتوتوکسینی به نام سرکوسپورین هستند که باعث افزایش بیماریزایی آن­ها می­شود. در ایران تا کنون در مورد شناسایی این قارچ­ها مطالعه منسجم صورت نگرفته است. به منظور مطالعه تاکسونومی قارچ­های سرکوسپوروئید، نمونه­برداری از نواحی مختلف استان­های شمالی کشور شامل گلستان، مازندران و گیلان در طول فصول بهار تا پاییز سال­های ۹۰-۱۳۸۹ انجام شد و ۱۷۷۵ نمونه روی میزبان­های مختلف زراعی، باغی، سبزیجات، زینتی، درختان جنگلی و علف­های هرز بدست آمد. علاوه بر این ۱۲۷ نمونه موجود در مجموعه قارچ­های وزارت جهاد کشاورزی نیز بازبینی شدند و در مجموع ۲۱۰ نمونه آلوده به قارچ­های سرکوسپوروئید تشخیص داده شد. تعداد ۳ نمونه روی محیط کشت رشد میسلیومی و تولید کنیدیوم داشتند و اغلب نمونه­ها روی محیط کشت رشد نکردند. قارچ­ها به طور مستقیم از سطح برگ مطالعه شدند و از اندام­های مختلف قارچ از قبیل استروما، کنیدیوفور و کنیدیوم اسلایدهای میکروسکوپی تهیه و به کمک لوله ترسیم، ترسیم­های مناسب از این اندام­ها انجام شد. ۷۰ گونه قارچ روی ۶۹ جنس از ۳۶ تیره گیاهی شناسایی شدند. از بین آن­ها ۲۱ آرایه و ۱۰ میزبان گیاهی برای اولین بار از ایران گزارش می­شوند. با بررسی منابع مشخص شد که آرایه­های Passalora bondartsevii، Ramularia inaequalis و Ramularia simplex به ترتیب برای اولین بار روی میزبان­های Medicago sp.، Calendula persica و Ranunculus sahendicus معرفی می­شوند. علاوه بر این Scolecostigmina به عنوان یک جنس جدید برای قارچ­های ایران محسوب می­شود. نمونه مطالعه شده روی Danae racemosa که پیش از این با نام Cercosporina danaecola معرفی شده بود، به جنس Pseudocercospora منتقلمطلب دیگر : خرید پایان نامه حقوق : حقوق بشر گردید (Pseudocercospora danaicola (Vienn. Bourg.) Pirnia & Zare, comb. nov.). 1-1- مقدمه یکی از جنبه­ های مهم علم بیماری­شناسی گیاهی شناسایی عوامل بیماریزای گیاهان از جمله قارچ­ها می­باشد که روی محصولات زراعی، باغی، سبزیجات، گیاهان زینتی، جنگل­ها و مراتع خسارت­های زیادی ایجاد می­ کنند. اولین قدم جهت کنترل عوامل بیماریزا شناسایی دقیق آن­ها است. در این تحقیق قارچ­هایی از یک گروه نسبتاً بزرگ تحت عنوان cercosporoid hyphomycetes مورد مطالعه قرار گرفتند که مجموعه ­ای مشتمل بر بیش از ۳۰ جنس مختلف قارچی با خصوصیات ظاهری کم و بیش مشابه هستند (Crous and Braun, 2003). این قارچ­ها عمدتاً مولد لکه­برگی در گیاهان می­باشند. تعدادی از قارچ­های این گروه هیپرپارازیت سایر قارچ­های پاتوژن گیاهی هستند (Khodaparast and Braun, 2005). برخی از آن­ها نیز به عنوان عوامل کنترل بیولوژیکی علف­های هرز معرفی شده ­اند (Berner et al., 2005). بیشترین تعداد گونه­ها مربوط به جنس .Cercospora Fresen است. این جنس با داشتن کنیدیوفورهای رنگی، ایستاده، زانویی تا موجدار، دارای بند یا فاقد آن، وجود یک یا چند محل برای تولید کنیدیوم و کنیدیوم­های شفاف واژچماقی تا سوزنی شکل، راست یا خمیده با بندهای متعدد از سایر جنس­های مشابه متمایز می­شود. در منوگراف Chupp (1954) نام ۱۸۰۰ گونه از جنس Cercospora آمده است. Deighton (1967, 1976, 1987) با مطالعه مرفولوژیکی ضمن معرفی جنس­های جدید، برخی گونه­های معرفی شده در جنس Cercospora را در جنس­های دیگر ترکیب کرد. تعداد نام­های معرفی شده در جنس Cercospora تا سال ۱۹۸۷ به بیش از ۳۰۰۰ نام افزایش یافت (Pollack, 1987). مجموعه ­ای از خصوصیات مرفولوژیک شامل ساختار کنیدیوماتا (استروماتا یا سینماتا)، کنیدیوفورها (کنیدیوفورهای منفرد، دسته­ای یا به صورت سینماتا، وجود یا عدم وجود انشعاب، وجود یا عدم وجود رنگدانه و متعلقات)، یاخته کنیدیوم­زا (محل قرار گرفتن، نحوه توسعه، وجود یا عدم وجود زخم) و کنیدیوم (منفرد یا زنجیری بودن، شکل، ابعاد، وجود یا عدم وجود بند و تعداد آن، متعلقات و رنگ) برای تفکیک جنس­ها و گونه­ها استفاده شده ­اند (Braun, 1995a, 1998; Crous and Braun, 2003). فرم جنسی (تلئومورف) اغلب گونه­های جنس Cercospora و جنس­های مشابه، به Mycosphaerella Johanson تعلق دارد (Crous et al., 2000). بر اساس Crous et al., (2007) جنس Mycosphaerella از لحاظ فیلوژنتیکی هتروژن (نامتجانس) است که با بیش از ۳۰ جنس از آنامورف­های هیفومیستی مرتبط است و گونه­های ساپروفیت یا پارازیت گیاهی را شامل می­شود که از لحاظ اکولوژیکی زیستگاه­های متفاوتی را اشغال می­ کنند و در مناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری تا مناطق سرد گسترش دارند (Crous et al., 2000). 1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق علی­رغم اهمیت بالای این گروه از قارچ­ها به عنوان عوامل بیماریزا روی گیاهان با ارزش اقتصادی زیاد از جمله چغندر، لوبیا، سویا، باقلا، بادام زمینی، لوبیا چشم بلبلی، پنبه، کنف، گلرنگ، یونجه، شبدر، شنبلیله، کاهو، گلپر، شوید، رازیانه، جعفری، نعناع، گل گاوزبان، انجیر، انار، انگور، گیلاس، آلبالو، آلو، خرمالو، توت فرنگی، تمشک، اکالیپتوس و همیشه بهار و اهمیت تعدادی از جنس­ها در تولید فیتوتوکسین، تا کنون در ایران در ارتباط با شناسایی آن­ها مطالعات منسجم صورت نگرفته و از ترکیب دقیق جنس­ها و گونه­های موجود اطلاعاتی در دسترس نیست. همچنین پراکنش این قارچ­ها روی میزبان­های مختلف و در نقاط مختلف ایران به خصوص استان­های شمالی کشور نامشخص است. اغلب گونه­های جنس Cercospora قادر به تولید فیتوتوکسین غیر اختصاصی میزبان به نام cercosporin هستند که باعث افزایش بیماریزایی این قارچ­ها می­شود (Fajola, 1978). این توکسین در حضور نور، آنیون سوپراکسید تولید می­ کند که باعث پراکسیداسیون لیپیدها در یاخته­های گیاهی و ایجاد خسارت به آن­ها می­شود (Mojdehi and Zamanizadeh, 2000).